برخی از اصطلاحات رایج در بازار آهن آلات
اگر قصد فعالیت در صنعت فولاد و بازار آهن آلات دارید ولی با اصطلاحات رایج در آن آشنا نیستید ؛ پیشنهاد فولاد نصر آذربایجان به شما این است که مقاله ی زیر را مطالعه و اطلاعات خود را در این زمینه افرایش دهید. در این مقاله سعی شده است که رایج ترین عنوان ها و اصطلاحاتی که به صورت عامه و همینطور به صورت تخصصی در بازار فولاد وجود دارد معرفی شده و در مورد انها توضیح کوتاهی صورت گیرد .
بدیهی است که عنوان تمامی واژه ها در این مجال نمیگنجد اما سعی خواهد شد لیست مذکور در صورت نیاز کاملتر نیز گردد.
عبارات و اصطلاحات فولادی :
۱- شمش
شمش یا Ingot یکی از محصولات فلزی است که سطح مقطع آن ذوزنقه‌ای شکل و طول آن کمتر از ۲ متر است . شمش‌ها اغلب به‌عنوان ماده اولیه در صنعت استفاده می شوند و به‌صورت مستقیم کاربرد ندارند. از ویژگی های مثبت شمش ها می توان به مقطع ذوزنقه ای شکل آنها اشاره کرد که حمل و جابه جایی و انبار آنها را راحت تر می کند. از شمش برای تهیه محصولات فولادی مانند تیر آهن، میلگرد، نبشی، ناودانی و… استفاده می شود.
۲- آهن اسفنجی
آهن اسفنجی از طریق احیای مستقیم سنگ آهن (گندله )در حالت جامد به وجود می‌آید.و طی عملیات احیای بی واسطه، اکسیژن آن حذف می‌شود. ظاهر این قطعات کروی اسفنجی است، به همین دلیل به آن آهن اسفنجی میگویند. این محصول برای تولید فولاد از مسیر ثانویه استفاده می شود و جایگزین مناسبی برای ضایعات است.
۳- آهن خام
فلز سرد شده ی به دست آمده از کوره ی بلند را آهن خام می گویند که ۹۰ درصد آن را عنصر آهن و ۱۰ درصد باقی مانده را عناصری مانند کربن، فسفر، منگنز و سیلیسیم تشکیل می دهد.
۴- پروفیل
در صنعت فولاد محصولات با سطح مقطع ثابت و طول زیاد را پروفیل میگویند. انواع میلگرد، تیرآهن، نبشی ، ناودانی و قوطی در دسته ی پروفیل ها قرار دارند.
۵- آهن مشکی
به آهن تازه تولیدشده که هیچ‌گونه زنگ‌زدگی ندارد؛ آهن مشکی می گویند.
۶- قراضه آهن
به محصولات فلزی که بعد از مدت ها استفاده کهنه می شوند و یا محصولات تولید شده که داری ایراداتی هستند آهن قراضه یا قراضه آهن می گویند و برای استفاده ی مجدد باید بازیافت و دوباره وارد چرخه ی تولید شوند.
۷- سنگ آهک
در صنعت فولاد برای تولید آهن به آهن چدن از سنگ آهک استفاده می شود. در کوره انفجاری ، از سنگ آهک ریز دانه همراه آهک ریز خاک استفاده می شود تا سنگ آهک را به آهن چدن تبدیل کند. آهن چدن بعداً طی فرایندی به فولاد تبدیل می شود.
۸- فولاد خوش تراش
فولاد خوش تراش یا اتومات فولاد هایی هستند که به دلیل انعطاف پذیری بالا قابلیت ماشین کاری دارند و در حین کار نمی شکنند. از این نوع فولاد ها در تراشکاری و تهیه ی محصولاتی که در حین شکل پذیری به دقت بالایی نیاز دارند استفاده می شود.
۹- ورق فابریک
این نوع ورق ها با اندازه و ابعاد مشخص در کارخانه تولید و بدون هیچ گونه برشی به مشتری تحویل داده می شود. از ویژگی های ورق های فابریک می توان به ابعاد دقیق و لبه ی صاف و بدون تیزی اشاره کرد.
۱۰- ورق برش خورده
این نوع ورق ها توسط دستگاهای برش در اندازه های مختلف برش داده و در صنایع مورد استفاده قرار می گیرند.
۱۱- بیلت یا شمشال
بیلت یا شمشال که در اصطلاح علمی به آن CCM گفته می شود از طريق ريخته‌گري مستقيم، اکستروژن (بيرون راني) و يا از طريق نورد شمش بدست مي‌آيد و دارای سطح مقطع مربعی یا دایره‌ای توپر با سطح مقطع کمتر از ۲۳۰ سانتی مربع است.
از شمشال به عنوان مواد اولیه در ساخت میلگرد، تسمه و کابلهای فولادی استفاده می شود. و دارای دو نوع SP و SP5 می باشد. که نوع SP آن دارای شکل‌پذیری و انعطاف‌پذیری بالا در برابر کشیدگی و خمیدگی و پیچش دارد اما SP5 انعطاف‌پذیر نیست و این دو کاربرد های مختلفی دارند.
۱۲- بلوم یا شمشه
بلوم یا شمشه از نظر ظاهری شبیه بیلت است و دارای سطح مربعی یا دایره ای توپر است با این تفاوت که سطح مقطع آن بیشتر از ۲۳۰ سانتی‌متر‌مربع است. از شمشه که به نام شمش فابریک نیز گفته می شود برای تولید تیرآهن، قوطی، ناودانی، نبشی، میلگرد، ریل و… به‌عنوان مواد اولیه استفاده می‌شود.
۱۳- بندیل
بندیل (bundle ) نوعی بسته بندی برای محصولاتی مثل شمش، میلگرد ولوله‌های بسیار نازک است. یک نوار فلزی یا پلاستیکی به دور تعداد مشخصی از این محصولات که قطر و طول و ویژگی‌های مکانیکی یکسانی دارند پیچیده می‌شود و یک بندیل را به وجود می‌آورند.
همچنین بسته به نوع محصول، سایز و اندازه و کارخانه تولیدکننده، هر بندیل وزن و تعداد شاخه مخصوص به خود را دارد. اکثر بندیل‌ها وزنی بین ۲_۵/۵ تن دارند. برای تشخیص تعداد شاخه ها در هر بندیل نیز وزن کل را به وزن هر شاخه تقسیم می کنند.
۱۴- تَختال (اِسلَب)
تختال یا اسلب یک مقطع فلزی مستطیلی است با ابعاد ۱۲×۱.۲۵ متر و ضخامت ۲۳۰ میلی‌متر است. که به عنوان ماده اولیه در ساخت انواع ورق ها و صفحات فولادی، لوله های درزدار و … مورد استفاده قرار می گیرد. این محصول به دو روش مستقیم از ریخته‌گری پیوسته و یا غیر مستقیم از طریق نورد گرم شمش تولید می شود.
۱۵- کویل یا کلاف ورق
ورق‌های فولادی را برای حمل و نقل راحت تر به وسیله دستگاهی به نام تنشن ریل و به دو روش کلاف پیچی سطحی و کلاف پیچی مرکزی رول می‌کنند. که به آن رول‌های ورق، کویل یا کلاف ورق میگویند. این روش ساده‌ترین روش برای انتقال و نگهداری ورق است. و در بسته بندی انواع ورق های فولادی،آلومینیومی، کاغذی، پلیمری و… استفاده می‌شود.
۱۶- جوش پذیری
هنگامی که بتوان به راحتی عملیات جوشکاری را روی قطعه ی فولادی اجرا کرد گفته می شود جوش پذیر است. جوش پذیری به عوامل مختلفی چون نوع مواد اولیه ی به کار رفته در فلز و ضخامت آن بستگی دارد. اگر فولادی جوش پذیری بالایی نداشته باشد ممکن است در حین فرایند جوشکاری دچار ترک خوردگی شود و بافت ظاهری و مقاومت و استحکام خود را از دست بدهد.
۱۷- ریخته گری
به فرایندی که در آن فلز ؛ مذاب شده و به قالب ریخته می شود و تحت یکی از عوامل فشار، خلأ یا نیروی گریز از مرکز به شکل مورد نظر در می آید و بعد از سرد شدن به قطعه ی مورد نظر تبدیل می شود ریخته گری می گویند.
۱۸- تهاتر
در شرایط رکود که نقدینگی وجود ندارد معمولا فروشندگان در قبال فروش محصولات فولادی چیزی غیر از پول نقد دریافت می شود مانند گرفتن یک واحد از واحدهای آپارتمانی در قبال فروش آهن آلات که به آن تهاتر می گویند. که اغلب به منظور تامین مالی پروژه های ساختمانی و رونق کسب و کار در بخش ساختمانی انجام می شود.
۱۹- جدول اشتال
در جدول اشتال مساحت سطح مقطع، وزن و سایر مشخصات استاندارد انواع پروفیل‌های فولادی به صورت حروف اختصاری و اعداد نوشته‌شده است.
۲۰- فولاد اندود شده
به فولادی که طی فرایند گالوانیزاسیون پوشش یا روکشی از جنس روی ، پلاستیک یا رنگ بر روی آن قرار می گیرد فولاد اندود شده می گویند.
۲۱- کوره ذوب آهن
از کوره ذوب آهن برای فولاد سازی استفاده می‌شود. به این صورت که کک و سنگ آهن، تحت یک جریان هوای گرم با یکدیگر واکنش می دهند تا فلز مایع داغ تولید شود. ماده تولید شده در این کوره همان آهن چدن است.
۲۲- کوره های قوس الکتریکی
از کوره قوس الکتریکی برای تولید فولادهای کربنی و فولادهای آلیاژی با بازیافت ضایعات آهنی استفاده می شوند. در این کوره، جریان الکتریکی از طریق الکترودها عبور کرده تا یک قوس تشکیل شود. و گرمای حاصل از این قوس ضایعات را ذوب می کند.
۲۳- فولاد کربن
فولاد کربن از ترکیب دو عنصر آهن و کربن به دست می آید و درصد سایر عناصر آن مانند سیلیکون، منگنز، گوگرد و فسفر بسیار کم است. درصد بالای کربن در فولاد بر میزان سختی، کشش، قدرت و خاصیت شکل پذیری فولاد تاثیر می گذارد وسخت تر و قوی تر می شود اما میزان خوردگی آن پایین می آید.
۲۴- اسید شویی
اسید شویی به فرآیندی گفته می شود که طی آن چربی های موجود در سطح مقاطع فلزی مثل ورق های فولادی توسط فرایند نورد گرم به ضخامت دلخواه رسیده است.این چربی ها به وسیله ی اسید کلریدریک پاک می شود.
۲۵- خاموت
خاموت یا میلگرد عرضی بخشی از یک شاخه میلگرد است که خم شده و میلگردهای طولی را احاطه کرده است و وظیفه مقاومت در برابر نیروهای برشی و پیچشی را بر عهده دارد.
۲۶- اختلاف باسکول
بعد از خرید مشتری ؛ کارخانه آهن آلات را به کامیون یا تریلی بار زده و برای مشخص کردن وزن روی باسکول می فرستد. همچنین قبل از رسیدن بار به مقصد، بار دیگر تریلی بر روی باسکول رفته و وزن می شود. به اختلاف وزن محاسبه شده در مقصد و مبدا، اختلاف باسکول می گویند. میزان مجاز اختلاف باسکول برای وسایل حمل و نقل مختلف، به صورت زیر است:
- خرده بار (نیسان): ۱۰ کیلوگرم
- کامیون: بین ۲۰_۳۰ کیلوگرم
- تریلی: بین ۶۰_۷۰ کیلوگرم
لازم به ذکر است اگر میزان اختلاف باسکول بیش از مقادیر ذکر شده برای هر وسیله باشد، خریدار می تواند بار را به کارخانه برگشت دهد.
۲۶- بازار رو به بالا
هنگامی که قیمت ها در بازار آهن رو به افزایش باشد، اصطلاحاً گفته می شود «بازار رو به بالا» است.
۲۷- کوئنچ کردن
کوئنچ کردن بخشی از عملیات حرارتی است که در آن قطعه ی فولادی گرم شده با حرارت بحرانی با سرعت بالا توسط روغن سرد، آب نمک و محلول های پلیمری سرد می شود. این فرایند باید با سرعت بالا انجام شود تا فولاد تولیدی کیفیت خوبی داشته باشد.
◾️سخن آخر
شرکت فولاد نصر آذربایجان تولید کننده انواع تیرآهن، میلگرد، نبشی و ناودانی به عنوان یکی از مهم ترین و بزرگترین واحد های تولیدی فولاد کشور با بهره گیری از مواد اولیه مرغوب ،خط تولید پیشرفته ی آلمانی _ایتالیایی و نظارت مستقیم مهندسان اروپایی آماده ی ارائه ی خدمات به شما هموطنان عزیز می باشد.
با سلام و خدا قوت
اینکه اینقدر ساده و روان اصطلاحات مرتبط با حوزه فولاد را توضیح داده است جای تقدیر و تشکر دارد، در اصطلاح عام به استنلس استیل ، استیل میگویند و خیلی ها تفاوت واژه استیل با استنلس استیل را نمیدانند، اگر این مبحث را هم ورود می‌کردید خیل خوب بود. با سپاس و احترام خدمت تمامی سروران و زحمات کشان این مرز وبوم.
سلام امیر عزیز
ممنون از اینکه مطالب رو مطالعه کردید و همراه ما هستید
بله حتما این مورد را بزودی در سایت مورد بررسی قرار میدهیم
با سپاس از شما ، سلامت و پیروز باشید